ÝÈÐÈØ “Àçÿðáàéúàí äèëèíèí èçàùëû ëöüÿòè” ìöÿééÿí äÿðÿúÿäÿ íîðìàòèâ áèð ëöüÿòäèð, éÿíè î: à) ñþçëÿðèí äöçýöí èøëÿíìÿ ôîðìàñûíû ýþñòÿðìÿéè; á) îíëàðûí ìÿíàëàðûíû âÿ ìÿíà èíúÿëèêëÿðèíè âåðìÿéè; ú) ùÿð ùàíñû áèð ñþçöí (âÿ éà îíóí ìÿíàñûíûí) èøëÿíäèéè ñàùÿíèí ùöäóä âÿ ÷ÿð÷èâÿñèíè ìöÿééÿí åòìÿéè; ÷) ñþçëÿðèí íÿ ìÿíàäà âÿ éà íÿ êèìè òÿðêèáëÿðäÿ èøëÿíäèéèíè ìöõòÿëèô ÿäÿáè ìÿõÿçëÿðäÿí ýþòöðöëìöø ñèòàò, éà ìèñàëëàðëà ýþñòÿðìÿéè; ä) ñþçëÿðèí ãðàììàòèê èçàùûíà (õàðàêòåðèñòèêàñûíà) ìöÿééÿí éåð âåðìÿéè íÿçÿðäÿ òóòóð. Ëöüÿòèí ÿñàñ âÿçèôÿñè ÿäÿáè äèëèìèçèí ëöüÿò òÿðêèáèíè ÿêñ åòäèðìÿê îëäóüóíäàí âÿ î, íîðìàòèâ õàðàêòåð äàøûäûüûíäàí, ùÿì úàíëû äàíûøûã äèëèíäÿ, ùÿì äÿ àéðû-àéðû äèàëåêòëÿðäÿ èøëÿíÿí ñþçëÿðè òîïëàéûá ëöüÿòÿ äàõèë åòìÿéè âÿ îíëàðûí åòèìîëîæè âÿ ìöãàéèñÿëè èçàùûíû âåðìÿéè îíäàí òÿëÿá åòìÿê îëìàç. Ëöüÿò÷èëèê èøè úèääè åëìèíÿçÿðè áèð ïðèíñèï âÿ ìöÿééÿí ùöäóä òÿëÿá åòäèéè, äèë÷èëèê åëìèíèí þçö êîíêðåò ñàùÿëÿðÿ àéðûëäûüû áèð âàõòäà áóíó åòìÿê, äèë÷èëèê åëìè íþãòåéè-íÿçÿðèíäÿí äöçýöí ñàéûëìàäûüû êèìè ìöìêöí äÿ äåéèëäèð. Èíäè ëöüÿòëÿðèí âÿçèôÿ âÿ ÷ÿð÷èâÿñè õåéëè ìÿùäóäëàøìûøäûð; îíëàð: ìöàñèð ÿäÿáè äèë, åòèìîëîæè, òàðèõè, ñèíîíèìèê, äèàëåêòîëîæè, ôðàçåîëîæè âÿ ñ. êèìè ëöüÿòëÿðÿ àéðûëûð êè, áóíëàðûí äà ùÿð áèðè õöñóñè âÿ äÿðèí ëåêñèêîëîæè òÿäãèãàò, ýåíèø âÿ úèääè òÿøêèëàò èøè òÿëÿá åäÿí ìöñòÿãèë ìþâçóëàðäûð âÿ îíëàðû áèð ëöüÿòäÿ ñûüûøäûðìàã ìöìêöí äåéèëäèð. *** Äèëèìèçèí èçàùëû ëöüÿòèíè éàðàòìàã èøèíäÿ úèääè ìöáàùèñÿëÿðÿ ñÿáÿá îëàí ìÿñÿëÿ ëöüÿòÿ ùàíñû ñþçëÿðèí äàõèë åäèëìÿñè, éÿíè úàíëû äàíûøûã äèëèíäÿí, äèàëåêòëÿðäÿí, êëàññèê ÿäÿáèééàòäàí, ìöõòÿëèô åëì ñàùÿëÿðèíÿ àèä òåðìèíëÿðäÿí ùàíñûëàðûíûí ëöüÿòÿ ñàëûíìàñû ìÿñÿëÿñèäèð. Ëöüÿòÿ äàõèë åäèëÿúÿê ñþçëÿðèí ñå÷èëèá àéðûëìàñûíäà êëàññèê âÿ ìöàñèð ÿäÿáèééàò, êöòëÿâè åëìè-òåõíèêè ÿäÿáèééàò, äþâðè ìÿòáóàò âÿ ñ. ÿñàñûíäà òÿðòèá åäèëìèø êàðòîòåêàéà ÿñàñëàíûëìûøäûð. Ëöüÿòÿ ÿäÿáè äèëèìèçäÿ èøëÿíÿí ñþçëÿð äàõèë åäèëèð. Ëàêèí áó î äåìÿê äåéèëäèð êè, Íÿñèìèíèí, Ôöçóëèíèí âÿ áàøãà øàèðëÿðèí ÿñÿðëÿðèíäÿ òÿñàäöô åäèëÿí ÿðÿá âÿ ôàðñ ñþçëÿðèíèí (ìÿñÿëÿí, Õÿòàéèäÿ: õèøì, øÿêêÿðôÿøàí, òÿùÿééöð âÿ ñ.; Ôöçóëèäÿ: áöãÿ, ìöôÿââÿç, èñòèòàÿò, öñòöõàí âÿ ñ.) ùàìûñû Ëöüÿòÿ äàõèë åäèëÿúÿêäèð. Áèð ãàéäà îëàðàã, êëàññèêëÿðèí âÿ áàøãà ìöÿëëèôëÿðèí ÿñÿðëÿðèíäÿí éàëíûç î äþâðëÿðäÿí òóòìóø áó ýöíÿ êèìè þç ñàáèòëèéèíè ñàõëàéàðàã äèëèìèçäÿ ãàëàí, éÿíè ìöàñèð äèëèìèçèí ëöüÿò òÿðêè- 7 áèíÿ